Wat we kunnen leren over inclusiviteit door het Ron Jans incident

KayleeRosalina

In Inclusiviteit, Trends Posted februari 19, 2020

Leestijd: 3 minuten

Een voetbalfan ben ik niet. En toch volgde ik de afgelopen uren met een hoop interesse rondom de Nederlandse – ondertussen voormalig – voetbaltrainer van Cincinatti: Ron Jans. Niet omdat ik een spontane interesse in Cincinnatiaans voetbal kreeg, maar omdat dit een super interessant voorbeeld is van hoe de inclusiviteitstrend aan gebied wint in onze maatschappij. Langzaam en gestaag, want uit de reacties die ik hoor en lees blijkt dat we ons nog niet voldoende bewust zijn van de impact van deze trend.

Ron Jans in de problemen door n-woord

Op 16 februari doet de Volkskrant verslag: ‘FC Cincinnati-trainer Ron Jans in problemen door n-woord: ‘Ik dacht: wat gebeurt er nou?” De trainer zong na een oefenwedstrijd in de kleedkamer mee met een rapnummer, waarin het n-woord werd gezegd. Naar eigen zeggen besefte Jans op dat moment al dat hij dat beter niet had kunnen doen. Een speler diende een klacht tegen hem in. Vervolgens komen er meer ‘incidenten’ aan het licht die er samen toe leiden dat Jans ontslag neemt, nog voordat de resultaten van het ingestelde onderzoek binnen zijn.

Een gevoelig onderwerp, uiteraard. Waar je inhoudelijk enorm interessante discussies over kunt voeren. Dat moeten we ook zeker doen. Maar voor dit stuk, zetten we even een stap naar achteren. Laten we deze gebeurtenissen eens bekijken door een trendwatchers bril.

Dit zijn de feiten

Alle emoties, overtuigingen en morele ideëen laten we even achterwege (I know, dit is super moeilijk want je bent mens). We nemen een zo objectief en neutraal mogelijke positie in. Dat betekent dat we in deze casus eerst kijken naar de feiten. Ik onderscheid de volgenden:

– Nederlandse trainer Ron Jans traint een voetbalteam in Cincinnati

– In het voetbalteam zitten spelers met verschillende sociaal-culturele / etnische achtergronden

– Er is een klacht ingediend vanwege vermeend racistische uitlatingen van Jans (hier worden de feiten troebel)

– In het onderzoek door de club komen meerdere incidenten naar voren

– Jans neemt ontslag

Nog een stapje naar achter

We zien hier dus een cultureel complexe situatie, waar de leider een andere cultureel referentiekader heeft dan (een groot deel van) het team dat hij leidt. Hoewel Jans aangeeft dat hij ergens besefte dat het niet handig was, blijkt door de meerdere incidenten dat het verschil in referentiekader toch leidde tot conflicten. In zoverre zelfs dat het er op lijkt dat Cincinnati hem had ontslagen als Jans ze niet voor was geweest.

“Dus zei ik dat woord. Al wist ik eigenlijk ook dat het in de VS gevoelig ligt. Ik voel me klunzig, maar niet schuldig.”
Ron Jans in de Volkskrant

De waardeverschuiving

Dit is natuurlijk geen incident. En om het in trendperspectief te zetten, is het belangrijk om nog een stapje naar achteren te zetten en deze situatie te plaatsen in de bredere ontwikkelingen binnen het voetbal. Racisme in het voetbal is niet nieuw. De reactie erop is wel aan het veranderen.

“Deze generatie tolereert het niet meer […]. Mijn generatie – zeg maar die van Martin Luther King – draaide ze de wang toe. Dit is de generatie Malcolm X. Zij hebben eigen platformen en uiten zich daar ook op. Dat is goed om te zien.”
Ian Wright in het AD

Oud-international Ian Wright (dit moest ik opzoeken hè, de voetbalwereld is helemaal nieuw voor me), benoemt hier precies de waardeverschuiving. Hoewel racisme in het voetbal natuurlijk niet nieuw is, zien we wel een verandering in de reacties erop. Zo zette FC Den Bosch liplezers in om de daders van de racistische uitlatingen tegen Mendes Moreira te identificeren. Ook in Portugal was het deze week raak én klinkt er een duidelijk tegengeluid: ‘Voetbalwereld geschokt door racisme tegen Moussa Marega: ‘Een dieptepunt voor ons voetbal’‘. We draaien racisme niet langer de wang toe, maar benoemen het en eisen verbetering.

Deze waardeverschuiving zien we niet alleen in het voetbal. We zien het op allerlei gebieden gebeuren. De inclusiviteitstrend raakt de gehele maatschappij.