Het ‘echte’ onderwijskundige werk

KayleeRosalina

In Backstage Posted november 27, 2020

Terwijl ik kijk hoe de blaadjes hier van de bomen vallen, blik ik met je terug op de afgelopen maand. Ik deel met je wat me bezig hield in november en wat me opviel op het gebied van leren, ontwikkelen en inclusiviteit.  

Begin deze maand kreeg ik een vraag die me nog de hele maand bezig heeft gehouden. In een gesprek over mijn nieuw gekozen route binnen mijn bedrijf vroeg iemand me:

“Word jij dan een beetje de Sylvana Simons van het Zuiden?”

“Ehm, nee…”, was mijn antwoord. Maar daar bedoelde ik waarschijnlijk iets anders mee dan hoe het werd opgepakt. De persoon waar ik mee sprak was benieuwd of ik me nu voornamelijk op inclusiviteit zou richten, of ook nog ‘echt’ onderwijskundig werk zou doen. ‘Echte onderwijskundige dingen’. Let that sink in. 

Sylvana heb ik nog nooit ontmoet, maar ik weet vrij zeker dat ze geen onderwijskundige is. Laat ik voorop stellen dat ik onwijs veel respect heb voor Sylana Simons. Ze durfde zich publiekelijk uit te spreken tegen onrecht voordat ze kon rekenen op steun van anderen. En daar is ze nooit mee opgehouden. Hoewel ik veel respect heb voor haar, leek mijn gesprekspartner – door de toon waarop de uitspraak gedaan werd – dat wat minder te hebben.

Het mag duidelijk zijn dat mijn prestaties nog niet bijna in de buurt komen van haar prestaties. Daarnaast zijn ons gedeelde doel om de wereld te verbeteren, mijn huidskleur (een soort van) en ons biologische geslacht ook de enige overeenkomsten die we delen. Een vergelijking met elke onderwijsverbeteraar zou denk ik meer op zijn plaats zijn. De kern van mijn werk is namelijk dat ik me in zet om kansengelijkheid te creëren in het leren. En daarmee hopelijk in de maatschappij.

Een gebrek aan inclusiviteit, is een onderwijskundig probleem

Dat brengt met bij het tweede punt. Om de één of andere reden wordt een gebrek aan inclusiviteit niet als een onderwijskundig probleem gezien. Dat blijkt ook uit de aanvullende vraag die volgde: of ik ook nog ‘echt’ onderwijskundig werk zou doen. Want inclusiviteit wordt – lijkt het – in sommige (professionele kringen) vooral nog gezien als een beetje een linkse politieke hobby. Het wordt gezien als bijzaak. Maar besef, dat inclusiviteit simpelweg een stap is naar meer gelijkheid.

Gelijkheid is op geen enkele manier een bijzaak

We leren namelijk om te werken en leven in een democratie waar iedereen gelijk is. Daar naar handelen kun je niet ineens wanneer je jouw diploma in handen hebt. Om de een of andere reden vinden we dat vanzelfsprekend als we het bijvoorbeeld hebben over samenwerken. Samenwerking is een vaardigheid die belangrijk is voor vrijwel elk beroep. Dat is ook waarom we vanaf de basisschool al kinderen laten samenwerken in opdrachten. Dat zetten we door op de middelbare school en in het hoger onderwijs. Want we beseffen dat het een vaardigheid is die je continue moet blijven oefenen en ontwikkelen.

En daar gaat het mis

Van dat idee dat inclusiviteit een bijzaak is, moeten we af. Als professionals hebben we allemaal een steentje bij te dragen aan onze maatschappij. We leven, werken en leren niet in een vacuüm. We zijn onderdeel van die maatschappij. En als maatschappij hebben wij met elkaar afgesproken dat iedereen gelijk is. Het is het eerste artikel in onze grondwet.

Gelijkheid is dus een waarde die we als samenleving belangrijk vinden. Maar om dat echt te bereiken moeten we continue werken aan inclusiviteit en de vaardigheden die daar bij horen. Want ook deze maand bleek weer dat het niet vanzelfsprekend is. Denk aan:

• de anti-islamitische schrijfopdracht op het Leids Lyceum
• de uitspraken van Minister Slob over de identiteitsverklaring in reformatorische scholen 
• de jongerenafdeling van de FvD die weer extreemrechtse appjes naar elkaar stuurden
• de docent van het Rotterdamse docent van het Emmauscollege die onderdook vanwege een cartoon

De mooie ontwikkelingen van deze maand

Stappen maken op het gebied van gelijkheid kan niet als je alleen aankaart wat er mis is. We moeten actief werken aan vooruitgang en verbetering. En dat gebeurt. Zo behaalde Omroep Zwart deze maand bijvoorbeeld de 50.000 leden, waarmee we op weg zijn naar een inclsusiever medialandschap. Ook startte het Ministerie van Onderwijs samen met allerlei andere partijen de campagne #KIESMIJ om stagediscriminatie tegen te gaan. 

De vooruitgang is soms moeilijker te zien dan de incidenten die wijzen op de lange weg die we nog te gaan hebben. Maar elk gesprek dat we voeren kan een extra stap zijn in de goede richting. 

Mijn ‘echt’ onderwijskundig werk

Het antwoord op de vraag of ik ook nog ‘echt’ onderwijskundig werk doe, is overigens ja. Ja, want werken aan inclusiviteit is onderwijskundig werk. En ja, want ik ben beschikbaar voor breder onderwijskundig werk. In mijn sparsessies kunnen we het hebben over trainingen die je ontwikkelt, veranderprocessen die je doorvoert, leerdoelen die je opstelt, vanalles. En voor verschillende organisaties werk ik aan trainingen, onderwijsprojecten, onderwijskwaliteit, etc.

Ik heb de laatste tijd veel nagedacht over of activisme in het onderwijs hoort. En mijn conclusie is dat activisme onlosmakelijk verbonden is met het onderwijs. Democratie is namelijk niet los te zien van onderwijs en onderwijs is altijd politiek. Het onderwijs leidt namelijk onze leerlingen en studenten op tot actieve burgers van morgen.

Dus de komende maand zal ik weer met net zo veel passie werken aan mijn al mijn echt onderwijskundige werk.