Zonder nuance zijn we nergens

KayleeRosalina

In Backstage Posted december 21, 2020

Terwijl ik onder een dekentje met mijn thermosokken op de bank zit, blik ik met je terug op de afgelopen maand. Ik deel met je wat me bezig hield in december en wat me opviel op het gebied van leren, ontwikkelen en inclusiviteit.  

Ik deed deze maand iets waar ik eerst drie keer over na moest denken. Ik kocht een boek van een auteur waarvan ik weet dat hij lijnrecht tegenover mijn levensvisie staat. En dat deed even pijn. Want ik geloof dat we (voor een deel) stemmen met onze portemonnee. Ik ben me de laatste jaren steeds meer bewust geworden van de macht van (mijn) geld. Het liefste koop ik dus bij ondernemers die ik steun. En deze meneer wil ik die steun eigenlijk niet geven. Maar ik deed het toch.

Vooruitgang is niet altijd een verbetering

Het thema van deze maand begon met een Instagram post die ik tegenkwam. Over de term ‘halfbloed’. Of eigenlijk, over de term ‘dubbelbloed’. Want dubbelbloed is het nieuwe ‘juiste’ woord. Nou onder het mom nothing about us without us: hold up! Hier heb ik iets over te zeggen.

Als dochter van een zwarte Curaçaose vader en een witte Nederlandse moeder ben ik wat je vroeger een halfbloedje noemde. Al toen ik jong was leerde mijn tante me dat het een akelige term is. Want heel verwees naar wit (de norm), en ik was maar half dat. Dubbelbloedje klinkt beter hé? Want dan ben je niet half, maar dan ben je dubbel. Twee keer zoveel betekent twee keer zo goed. Maar dat, is te simpel.

Het woord halfbloed verwijst naar zuiver en onzuiver bloed. Bloed. Het suggereert dat er een biologisch verschil is en heeft daarmee nog steeds een sterke link met de Eugenetica: de semi-wetenschappelijke stroming met een focus op hiërarchie tussen ‘rassen’. Dus een lang verhaal kort: het woord dubbelbloed lijkt een vooruitgang, maar zolang het gestoeld is op dezelfde denkwijze, is die vooruitgang slechts een façade. Plus, mijn Curaçaose familielijn op zichzelf is al een verzameling van een hoop verschillende etniciteiten. 

Ik besloot te reageren op de Instagram post. Want deze nuance, is essentieel. Ik benoemde dat dubbelbloed wat mij betreft een kleine vooruitgang lijkt, maar dat we er nog lang niet zijn. Het is een cosmetische verbetering, maar zolang de onderliggende denkwijze hetzelfde blijft, is dat alles wat het is.

Soms is de nuance ver te zoeken

Dit proces zette me aan het denken. Inclusiviteit is een tricky onderwerp. Het is makkelijk om hard te roepen wat je denkt dat goed is. Vooral als datgene wat je vindt, al een verbetering is op de huidige situatie. Maar juist door dat te doen, kunnen we de nuance verliezen waardoor onze uitspraken ertoe kunnen leiden dat we onszelf straks in the ass biten. Ik hoor het al gebeuren.

“Vroeger was zeiden we bastaard. Toen werd het halfbloedje. En nu zeur je over dubbelbloed?! Het is ook nooit goed.”

En dit zat in mijn hoofd toen ik het boek ‘De Discriminatiemythe‘ kocht (spoiler: het is niet zo’n goed boek). Met pijn in mijn hart, want de auteur verdient nu door mij geld aan zijn gedachtegoed. Maar ik vind dat het voor het hogere doel is. Weten hoe een anti-gelijkheidsstrijder denkt, is namelijk essentieel in het bestrijden van ongelijkheid. Ik kocht het boek, zodat ik kan bestuderen wat de drogredenen zijn die mensen tegenhouden om zich in te zetten voor inclusiviteit. 

Ik geloof namelijk dat mensen – over het algemeen – niet slecht zijn. Wat betekent dat in zijn gedachtegang vast een aantal waarheden zitten. En ik wil weten wat die gedachtegang is, zodat ik weet waar de uitdagingen in mijn werk zitten. Want uiteindelijk kom ik die overtuigingen ook in mijn werk tegen. De auteur van De Discriminatiemythe vindt overigens niet écht dat discriminatie een mythe is (verwarrende titel). Hij vindt dat discriminatie niet per se slecht is. De auteur verdedigt het recht om te discrimineren en laat in zijn argumentatie alle drogredenen die je kunt bedenken voorbij komen. Van de ‘het is natuurlijk’-argumentatie tot de ‘alle-oplossingen-werken-toch-niet-dus-je-kunt-het-maar-beter-zo-laten’-argumentatie.

Hij sluit zijn boek af met een hoofdstuk speciaal voor zij die gediscrimineerd worden met de boodschap: “Het is raadzaam niet op de rechtvaardige wereld te wachten, maar het beste te maken van je situatie.” Dat is in ieder geval één zin waar ik het wel mee eens ben. We moeten zeker niet wachten, maar actief aan de slag om de situatie te verbeteren. 

Argumenteren is één van de belangrijkste skills die je kunt leren

Als ik je deze maand één tip mag meegeven, dan is het de volgende: zorg dat je een ster wordt in het herkennen van drogredenen. Op die manier kun je jezelf altijd redden in een vervelende discussie over inclusiviteit. Op je werk of met je familie. En tegelijkertijd leer je ook om kritisch te zijn op je eigen gedachten en overtuigingen. Het doel van een ster worden in het herkennen van drogredenen is trouwens niet om elke discussie over inlcusiviteit te ‘winnen’. Volgens mij is het vooral belangrijk om te begrijpen waar iemand vandaan komt, zodat je die persoon echt kunt bereiken (als je dat wil). 

Nog één belangrijke toevoeging. Het is minstens zo belangrijk om de nuance in onze eigen overtuigingen te onderzoeken. Zo voorkom je dat je zelf uitspraken doet die te kort door de bocht zijn en juist averechts kunnen uitpakken. 

De nuance moeten we zoeken bij de ander. Maar om effectief te zijn, ook minstens zoveel bij onszelf.